Wielka zmiana w prawie dotycząca zabytków. Andrzej Duda podjął decyzję

Prezydent podpisał nowelizację – zmiany w ustawie o ochronie zabytków od 2027 roku

Nowelizacja ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która miała wejść w życie 1 maja 2024 roku, ostatecznie zacznie obowiązywać 1 stycznia 2027 roku. Decyzję o przesunięciu terminu podjął prezydent Andrzej Duda, podpisując stosowną nowelizację. Informację o tym przekazała w środę Kancelaria Prezydenta.

Rządowy projekt nowelizacji zakładał przesunięcie terminu wejścia w życie noweli z 13 lipca 2023 r. na 1 stycznia 2027 r. W uzasadnieniu wnioskodawcy argumentowali, że "nowelizacja od początku (...) budziła kontrowersje i sprzeciw środowisk odpowiedzialnych za ochronę zabytków".

Ułatwienia dla poszukiwaczy zabytków – kontrowersyjne zmiany w przepisach

Głównym celem nowelizacji z 13 lipca 2023 r. jest zliberalizowanie przepisów dotyczących prowadzenia poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych. Jak wskazano, "w praktyce wprowadzane przepisy będą dotyczyć osób fizycznych posługujących się detektorami metali, poszukujących amatorsko znajdujących się pod ziemią (lub pod wodą) metalowych zabytków, w tym zabytków archeologicznych, takich jak monety i ozdoby z metali szlachetnych czy broń z różnych epok historycznych, w szczególności z czasów II wojny światowej".

Obecnie obowiązujące przepisy wymagają uzyskania pozwolenia od wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie takich poszukiwań. Nowelizacja ma na celu diametralne uproszczenie tej procedury.

Dlaczego przesunięto termin wejścia w życie nowelizacji?

Podczas prac nad nowelizacją w Senacie, senator Halina Bieda (KO), sprawozdawca senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu, przypomniała, że w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) przygotowywana jest "duża nowelizacja" ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

- Nie została jeszcze dopięta, dlatego aby nie wszedł w życie zapis, który budził niepokój w środowisku muzealników, archeologów, nastąpiła zmiana terminu vacatio legis na 1 stycznia 2027 r.- wyjaśniła Halina Bieda.