Amerykańska kontrola nad ukraińską energią jądrową
Prezydent Donald Trump zasugerował, że Stany Zjednoczone mogłyby przejąć kontrolę nad ukraińskimi elektrowniami jądrowymi. Według "New York Times", pomysł ten został poruszony podczas rozmowy telefonicznej z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Propozycja ta wzbudziła zaskoczenie zarówno wśród ukraińskich władz, jak i ekspertów z sektora energetycznego.
Zaporoska Elektrownia Jądrowa, największa tego typu siłownia w Europie, pozostaje pod rosyjską okupacją od marca 2022 roku. Jej znaczenie jest kluczowe nie tylko dla ukraińskiego systemu energetycznego, ale także dla potencjalnej eksploatacji minerałów na Ukrainie, która wymaga dużych ilości energii. Według „NYT” Trump wskazał, że amerykańska kontrola nad ukraińskimi siłowniami mogłaby zabezpieczyć dostawy energii potrzebnej do wydobycia surowców.
Interesy USA w ukraińskiej energetyce i przemyśle
Biały Dom podkreślił, że amerykańskie doświadczenie w dziedzinie energii jądrowej mogłoby być cenne w zarządzaniu ukraińskimi elektrowniami. Administracja Trumpa sugeruje, że objęcie ich amerykańską własnością zapewniłoby infrastrukturze „najlepszą ochronę”. Jednocześnie Waszyngton wyraża zainteresowanie podpisaniem umów dotyczących metali ziem rzadkich i innych minerałów z Kijowem.
Krótko przed rosyjską inwazją na Ukrainę amerykańska firma Westinghouse podpisała z ukraińskim Enerhoatomem umowę na budowę pięciu reaktorów, którą po rozpoczęciu wojny rozszerzono do dziewięciu. Westinghouse dostarczał też paliwo jądrowe do Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej, co sprawia, że amerykański sektor nuklearny ma istotne interesy w tym regionie. Eksperci ostrzegają, że okupacja elektrowni przez Rosję może prowadzić do kradzieży amerykańskiej własności intelektualnej.
Przyszłość Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej
Władze Ukrainy sceptycznie podchodzą do możliwości przejęcia ich elektrowni przez USA. Prezydent Zełenski podkreślił, że temat ten nie był omawiany podczas rozmowy z Trumpem. Ukraińscy urzędnicy przyznają jednak, że jeśli USA chcą eksploatować ukraińskie złoża mineralne, to Zaporoska Elektrownia Jądrowa musi pozostać w pełni operacyjna. Jednocześnie sprywatyzowanie ukraińskiego sektora jądrowego na rzecz Stanów Zjednoczonych spotkałoby się z oporem wszystkich sił politycznych w kraju.
Eksperci zwracają uwagę, że nawet jeśli Ukraina odzyskałaby kontrolę nad Zaporoską Elektrownią Jądrową, jej przekazanie Stanom Zjednoczonym byłoby niezwykle trudne. Rosja najprawdopodobniej nie zgodzi się na oddanie strategicznego obiektu bez dodatkowych ustępstw politycznych. Nie wiadomo również, czy Trump poruszył tę kwestię w rozmowie z prezydentem Rosji Władimirem Putinem, choć wcześniej deklarował, że zamierza to uczynić.
„NYT” podsumowuje, że niezależnie od niejasności wokół tej sprawy jedno pozostaje pewne: administracja Trumpa dąży do zwiększenia amerykańskich wpływów gospodarczych na Ukrainie. Kwestia ukraińskich elektrowni jądrowych oraz wydobycia minerałów może stać się jednym z kluczowych tematów przyszłych negocjacji między Waszyngtonem a Kijowem.
Zobacz także: Krzemienna siekiera sprzed 5 tys. lat odkryta w woj. lubelskim
