Zmiana czasu na letni i zimowy - przez dekady Polki i Polacy przyzwyczaili się do tej procedury. Przejście na czas zimowy oznacza cofnięcie wskazówek o godzinę, z czego najbardziej cieszą się ci, którzy lubią dłużej pospać. Godzinę snu tracimy zaś przestawiając zegarki na czas letni. Na szczęście zmiany tych dokonuje się w niedzielę, dzięki czemu skutki nie są dla nas aż tak odczuwalne. Regularne zmiany czasu w Polsce obowiązują od 1977 roku, a co kilka lat wydawane jest aktualizowane rozporządzenie w tej sprawie. Co ciekawe sam pomysł ma długą historie. Jeśli zastanawiacie się, kto wymyślił zmianę czasu, przeczytajcie pozostałą część naszego artykułu.
Polecany artykuł:
Zmiana czasu - kto i w jakim celu ją wymyślił?
Kto jako pierwszy przedstawił pomysł zmiany czasu? Historycy twierdzą, że był to jeden "ojców założycieli" Stanów Zjednoczonych - Benjamin Franklin. Rozwiązanie zaproponował już w 1784. Franklin, wychowany w przypisującej wielkie znaczenie pracy tradycji protestanckiej, kierował się pobudkami, które dziś nazwalibyśmy kapitalistycznymi - jego zdaniem przestawianie zegarków dwa razy do roku miałoby sprawić, że ludzie będą pracować efektywniej (mieli kłaść się spać i wstawać wcześniej). Humorystyczna forma artykułu, w którym prezentował swoje argumenty, sprawiła, że nie potraktowano go zbyt poważnie.
Poważnie do pomysłu zaczęto podchodzić dopiero po kilkudziesięciu latach. Niektóry twierdzą, że pierwsze rzeczowe argumenty za zmianą czasu przedstawił George Vernon Hudson - nowozelandzki pocztowiec i astronom amator. Hudson na poczcie miał ciągłą styczność z pracą zmianową, co w końcu sprawiło, że zainteresował się wartością światła dziennego. 16 października 1895 r. przedstawił towarzystwu naukowemu Wellington Philosophical Society pracę, w której dowodził potrzeby sezonowych zmian czasu. Co ciekawe, proponował przestawianie wskazówek o dwie godziny do przodu! Jego pomysł początkowo nie spotkał się z uznaniem. Zmianę czasu w Nowej Zelandii wprowadzono dopiero w 1927 roku.
Próbę przeforsowania pomysłu podejmowano też w Wielkiej Brytanii. William Willett w broszurce "Waste of Daylight" (Marnowanie światła dziennego) wydanej w 1907 roku zapewniał, że zmiana czasu przyniesie wyłącznie pozytywne skutki. Willett miał spore poparcie w rządzie brytyjskim, jednak ostatecznie pomysł upadł.
Najwcześniejsza udana próba wprowadzenia sezonowej zmiany czasu wiąże się zaś z I wojną światową. Chodziło o efektywniejsze prowadzenie walk i oszczędność paliwa. 30 kwietnia 1916, Rzesza, Austro-Węgry oraz okupowane tereny Polski i Bałkanów przyjęły czas letni - wskazówki przesunięto o godzinę do przodu. Dzień 1 maja rozpoczął się 30 kwietnia o godzinie dwudziestej trzeciej, a 30 września zakończył się o godzinie 1 w nocy. Za ich przykładem poszli później Brytyjczycy. W ciągu kolejnych dekad zmianę czasu przyjmowano (i zawieszano) w wielu krajach. Obecnie dokonuje się tego w 77 państwach. Coraz częściej pojawiają się jednak głosy mówiące, że zmiana czasu to przeżytek. Kiedy możemy się spodziewać końca przestawiania zegarków? Jakie daty wciąż obowiązują? O tym w dalszej części artykułu.
Kiedy jest zmiana czasu 2022?
Dyskusje na temat rezygnacji ze zmiany czasu toczone już były na wysokim szczeblu w UE. Wraz z pojawieniem się ważniejszych spraw, problem odłożono na później. Oznacza to, że w 2022 roku czekają nas dwie zmiany czasu: na letni - w nocy z 26. na 27 marca i na zimowy: w nocy z 29. na 30. października.
Kiedy ostatnia zmiana czasu?
Jak już zostało powiedziane, chwilowo zarzucono kwestię rezygnacji ze zmiany czasu. Ostatnie rozporządzenie dotyczące przestawiania godzin w Polsce wydano w 2021 roku. Zakłada ono, że procedurę będziemy powtarzać co najmniej do 2026 roku. Co potem? Czas - zimowy lub letni - pokaże.