Spis treści
- Pierwszy Dzień Wiosny 2025. Kiedy zaczyna się wiosna astronomiczna, kalendarzowa i meteorologiczna
- Pierwszy dzień wiosny, historia i tradycje
- Pogańskie korzenie świętowania wiosny
- Dzień Wagarowicza 2025
Pierwszy Dzień Wiosny 2025. Kiedy zaczyna się wiosna astronomiczna, kalendarzowa i meteorologiczna
Pierwszy dzień wiosny to moment, na który czekamy z utęsknieniem po długich, zimowych miesiącach. To symboliczne pożegnanie z mrozem i szarością, a powitanie z ciepłem, słońcem i kolorami.
W 2025 roku pierwszy dzień astronomicznej wiosny, czyli równonoc wiosenna, przypadnie na czwartek 20 marca o godz. 10:01 czasu środkowoeuropejskiego. Początek astronomicznej wiosny jest ruchomy i zależy od chwili, gdy Słońce przechodzi przez tzw. punkt Barana – jeden z punktów przecięcia ekliptyki z równikiem niebieskim. Dla mieszkańców półkuli północnej oznacza to moment, w którym dzień i noc trwają mniej więcej tyle samo. Od tego dnia, dzień staje się coraz dłuższy, a noc krótsza.
Wiosna kalendarzowa rozpocznie się w piątek 21 marca 2025 i potrwa do 21 czerwca, gdy rozpocznie się lato.
Z kolei już 1 marca 2025 roku rozpoczęła się wiosna meteorologiczna.
Pierwszy dzień wiosny, historia i tradycje
Pierwszy dzień wiosny od wieków był okazją do świętowania i radości. W wielu kulturach na świecie obchodzi się go na różne sposoby, ale łączy je jedno – radość z odradzającej się przyrody.
- Topienie Marzanny: To jeden z najbardziej znanych polskich zwyczajów. Marzanna, symbol zimy i śmierci, jest topiona w rzece lub palona, co ma zapewnić urodzaj i pomyślność.
- Gaiki-Maiki: W niektórych regionach Polski dzieci chodzą po domach z gaikami-maikami, czyli zielonymi gałązkami ozdobionymi kolorowymi wstążkami. Śpiewają wiosenne piosenki i życzą gospodarzom szczęścia.
- Wiosenne porządki: To doskonały czas na generalne porządki w domu i ogrodzie. Pozbywamy się wszystkiego, co przypomina o zimie i przygotowujemy przestrzeń na wiosenne zmiany.
- Sadzenie roślin: Pierwszy dzień wiosny to idealny moment na rozpoczęcie prac w ogrodzie. Możemy posadzić pierwsze kwiaty, warzywa i zioła, które będą cieszyć nas swoimi plonami przez kolejne miesiące.
Pogańskie korzenie świętowania wiosny
Zanim nastała era chrześcijaństwa, pierwszy dzień wiosny był głęboko zakorzeniony w pogańskich wierzeniach i obrzędach. Dla starożytnych ludów, wiosna symbolizowała odrodzenie, płodność i powrót życia po zimowej stagnacji. Święta wiosenne były okazją do oddawania czci bogom i boginiom związanym z płodnością, urodzajem i słońcem.
- Ostara (Eostre): W kulturach germańskich i anglosaskich, wiosna była związana z boginią Ostara (Eostre), od której pochodzi nazwa chrześcijańskiego święta Wielkanocy (Easter). Ostara symbolizowała świt, odrodzenie i nowe początki. Podczas wiosennych uroczystości składano jej ofiary z jajek i królików, które również symbolizowały płodność.
- Persefona i Demeter (Grecja): W starożytnej Grecji, wiosna była związana z mitem o Persefonie, bogini wiosny i żniw, oraz jej matce Demeter, bogini urodzaju. Kiedy Persefona wracała z podziemi, gdzie spędzała zimę z Hadesem, ziemia budziła się do życia, a Demeter obdarzała ją urodzajem. Święta ku czci Demeter i Persefony były okazją do dziękczynienia za plony i prośby o pomyślność w nadchodzącym sezonie wegetacyjnym.
- Słowiańskie Święto Jare: W kulturze słowiańskiej, wiosna była związana z bogiem Jaryłą, symbolem siły, płodności i wiosennego słońca. Święto Jare obchodzono z wielką radością i uroczystościami, podczas których palono ogniska, tańczono i śpiewano pieśni ku czci Jaryły. Topienie Marzanny, symbolizujące pożegnanie z zimą, również było ważnym elementem tego święta.
- Rzymskie Liberalia: W starożytnym Rzymie, 17 marca obchodzono Liberalia, święto ku czci boga Liber, patrona płodności, wina i wolności. Podczas Liberaliów składano ofiary z miodu i wina, a także organizowano procesje i zabawy.
Pogańskie zwyczaje związane z pierwszym dniem wiosny przetrwały w wielu formach do dziś, choć często zostały zaadaptowane przez chrześcijaństwo.
Dzień Wagarowicza 2025
21 marca to również Dzień Wagarowicza, czyli dzień, w którym niektórzy uczniowie opuszczają lekcje, aby świętować nadejście wiosny. Ten zwyczaj budzi wiele kontrowersji, ponieważ wiąże się z nieobecnością w szkole i potencjalnymi konsekwencjami.
Pochodzenie Dnia Wagarowicza nie jest do końca jasne. Prawdopodobnie zwyczaj ten wywodzi się z dawnych tradycji studenckich, kiedy to studenci opuszczali zajęcia, aby świętować nadejście wiosny. Z czasem zwyczaj ten przeniósł się również do szkół podstawowych i średnich.
