Nagroda Nobla 2023 z fizyki przyznana za badania nad krótkimi impulsami światła

Anne L'Huillier, francuska uczona pracująca w Szwecji, jest piątą w historii laureatką nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Razem z nią Nobla w tej kategorii otrzymalii w 2023 r. fizycy Pierre Agostini oraz Ferenc Krausz.

Węgiersko-austriacki fizyk Ferenc Krausz (61 lat) wraz ze swoim zespołem badawczym wygenerował i zmierzył pierwszy attosekundowy impuls świetlny. To umożliwiło naukowcom obserwację ruchu elektronów w atomie w czasie rzeczywistym i zapoczątkowało rozwój fizyki attosekundowej. Obecnie pracuje w Instytucie Optyki Kwantowej Maksa Plancka w Garching (Niemcy).

Anne L'Huillier (65 lat) jest francuską uczoną, profesorem fizyki atomowej na Uniwersytecie w Lund w Szwecji. Została piątą w historii kobietą wyróżnioną Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki (pierwszą była w 1903 r. Maria Skłodowska-Curie). Prowadzi grupę zajmującą się fizyką attosekundową, która bada ruch elektronów w czasie rzeczywistym. Pomaga to m.in. zrozumieć reakcje chemiczne na poziomie atomów. W 2003 r. razem ze swoim zespołem pobiła rekord światowy generując najkrótszy impuls laserowy o długości 170 attosekund.

Pierre Agostini, francusko-amerykański fizyk eksperymentalny jest znany przede wszystkim z wynalezienia techniki (w skrócie RABBITT - reconstruction of attosecond beating by interference of two-photon transitions) pozwalającej charakteryzować optyczne impulsy attosekundowe. Obecnie pracuje na Ohio State University (USA).