Historia

Wikingowie w Polsce. Historia, ich osady oraz miejsca, w których byli. Czy możemy pójść ich śladem w Polsce?

2023-07-05 9:16

Wikingowie od wielu lat rozgrzewają fantazję wielu ludzi. Jako lud wojowników, kupców i handlarzy, który podróżował po ówczesnym całym znanym świecie, było tylko kwestią czasu zanim przybyli do Polski. W artykule przybliżamy ślady ich obecności i zdradzamy czy możemy się wybrać śladem wikingów w Polsce.

Spis treści

  1. Kim byli wikingowie? 
  2. Wikingowie w Polsce? Dlaczego przybyli?
  3. Osady wikingów w Polsce - gdzie ich szukać?
  4. Czy wikingowie bali się Słowian?
  5. Festiwal Słowian i Wikingów na Wyspie Wolin

Kim byli wikingowie? 

Wikingowie to lud pochodzący z terenów dzisiejszej Skandynawii - Norwegii, Szwecji, Finlandii, a także dodatkowo Danii. Byli oni morskimi odkrywcami, łupieżcami i handlarzami, którzy wyruszali w świat w poszukiwaniu nowych ziem ze względu na trudne warunki panujące w ich ojczystej Skandynawii. Niektórzy z nich dotarli nawet do samej Turcji czy też Albanii. Słowo wiking pochodzi od normańskiego słowa "vikingr", które oznacza mniej-więcej pirata / najeźdźcę. 

Biorąc pod uwagę historię normańską, jest to w pełni zasłużone określenie na ten lud.

Wikingowie - tylko piraci? 

Okazuje się, że wbrew powszechnej opinii wikingowie to nie tylko byli najeźdźcy. Wielu z nich parało się handlem, a także wielu z nich było ambitnymi podróżnikami oraz odkrywcami. 

Wizualizacja osady Truso w pobliżu Elbląga

i

Autor: Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu - CC BY SA 3.0

Wikingowie w Polsce? Dlaczego przybyli?

Naturalna ekspansja i stosunkowa bliskość Polski do Skandynawii była jednym z decydujących czynników ich przybycia tutaj. Wedle domysłów i informacji jakie historycy zdołali ustalić, wikingowie w Polsce służyli jako najemnicy, doradcy i ochroniarze dla ówczesnych władców. Ponadto na Pomorzu zakładali swoje osady i punkty handlowe, a niektórzy nawet twierdzą, że ślady ich obecności można znaleźć w pobliżu Torunia

Drakkar wikingów

i

Autor: Petter Ulleland - CC BY-SA 4.0

Osady wikingów w Polsce - gdzie ich szukać?

W Polsce jest wiele śladów obecności wikingów, aczkolwiek dwa z nich przyćmiewa pozostałe. Mowa tutaj o legendarnym wręcz Jomsborgu na wyspie Wolin oraz Truso w pobliżu Janowa Pomorskiego. 

Ta pierwsza miała ogromną renomę i była domem wyjątkowych Jomsvikingów, którzy wedle opowieści oraz legend budzili postrach w okolicy. Niestety, nie odnaleziono jej dokładnej lokalizacji poza faktem, że znajduje się gdzieś w pobliżu Wyspy Wolin. Nie powstrzymuje to jednak wielu archeologów, odkrywców i entuzjastów tematyki wikingów przed prowadzeniem badań, a także festiwalów tejże kultury na Wyspie Wolin

Druga osada - Truso - została odkryta w roku 1982 przez doktora archeologa Marka Jagodzińskiego. Pierwsze informacje o niej pochodzą z IX wieku, a ona sama przypomina swoim kształtem grody skandynawskie. Obecne eksponaty odnalezione w pozostałościach tej osady można zobaczyć w Muzeum w Elblągu. 

Poza tymi dwiema osadami, w Polsce odnaleziono bardzo wiele śladów wikingów oraz ich "kuzynów" waregów. W Kałdus koło Chełmna odnaleziono odważniki z okresu wikingów, a skandynawską broń znaleziono na Wielkopolsce. Z kolei w Dziekanowicach natrafiono na setki grobów osób pochowanych w obrządku skandynawskim. 

Czy wikingowie bali się Słowian?

Kwestia, która rozpala fantazję wielu laików w temacie to legenda związana z tym, że wikingowie panicznie bali się Słowian. Z góry trzeba zaznaczyć, że nie ma na to jasnych i klarownych dowodów. 

Niemniej jednak, są dowody na to, że wiele najazdów wikingów na ziemie Słowian kończyło się bardzo szybką i zdecydowaną odpowiedzią. Jedną z takich odpowiedzi był najazd pomorskiego księcia Racibora I na ziemie obecnej Szwecji i Danii

W jednym z takich najazdów Racibor doszczętnie spalił i splądrował ówczesną stolicę Danii - Roskilde, a w innym ograbił szwedzką Kungahallę - siedzibę skandynawskich królów i miejsce ich spotkań. 

Biorąc więc za przykład dokonania Racibora można zdecydowanie stwierdzić, że o ile nie ma dowodów na to, że wikingowie bali się Słowian, to o tyle zdecydowanie Słowianie okazywali się im równi w walce oraz żegludze. 

Jak to ujął Snorri Sturlson, islandzki poeta, historyk i polityk:

Król Racibor i jego zwycięskie wojska ustąpiły i powróciły do Slavii, a wielka liczba ludu, który wzięty był w Kungahelli, potem długo żył u Słowian w niewoli. Wielki port Kungahälla nigdy nie wrócił do tego samego stanu co przedtem [...] 

Wioska wikingów na wyspie Wolin

i

Autor: Radosław Drożdżewski - CC BY-SA 3.0

Festiwal Słowian i Wikingów na Wyspie Wolin

Odbywający się na początku Sierpnia każdego roku Festiwal Słowian i Wikingów to atrakcja dla wielu fanów tej kultury i nie tylko! Tegoroczna edycja tego festiwalu odbywać się będzie pod hasłem "Harald Sinozęby i jego czasy." 

Czas trwania festiwalu

Festiwal odbywa się w dniach 03.08.2023-06.08.2023 roku. 

Atrakcje Festiwalu Słowian i Wikingów

Jako jedna z największych imprez tego rodzaju, skupia ona gości z 30 krajów świata w liczbie przewyższającej 2000 osób. W trakcie festiwalu organizowane są:

  • Warsztaty dawnego rzemiosła
  • Koncerty muzyki folkowej
  • Inscenizacje wydarzeń historycznych i obrzędów
  • Rekonstrukcje bitew z ponad 600 osób
  • Regaty i rejsy dawnych łodzi
  • Żywe lekcje historii
  • Degustacje dań i potraw z tamtego okresu

Festiwal Słowian i Wikingów ceny w roku 2022

Wedle nieoficjalnych informacji ceny w roku 2022 wynosiły 10 zł za osobę dorosłą, a 5 zł za dziecko za jeden dzień. W tym roku ceny mogą ulec zmianie i będą publikowane na oficjalnej stronie internetowej Centrum Słowian i Wikingów Wolin Jomsborg Vineta. 

Festiwal Słowian i Wikingów

i

Autor: Nikodem Zieliński - CC BY-SA 4.0