W Białym Borze na Pomorzu Zachodnim znajduje się świątynia, która wyróżnia się swoją architekturą. Cerkiew Greckokatolicka p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy, bo o niej mowa, powstawała w latach 1992-1997. To wyjątkowe miejsce sakralne zyskało sławę dzięki osobie Jerzego Nowosielskiego (1923-2011) – wybitnego polskiego malarza, który zajmował się sztuką sakralną. Nowosielski, choć znany głównie z obrazów, miał ogromne doświadczenie w tworzeniu wystroju świątyń, co sprawiło, że wnętrze cerkwi w Białym Borze stało się dziełem sztuki samym w sobie. Projekt architektoniczny cerkwi powstał we współpracy z Bogdanem Kotarbą, architektem, który wspierał Nowosielskiego w realizacji tego ambitnego przedsięwzięcia.
Polecany artykuł:
Jak wygląda najmłodszy zabytek Polski?
Z zewnątrz Cerkiew Greckokatolicka w Białym Borze przyciąga uwagę swoją unikalną, minimalistyczną formą. Fasada świątyni, opisywana przez specjalistów jako „parawanowa”, jest prawie pozbawiona ozdób, co nadaje jej surowego i nowoczesnego charakteru. Uwagę zwracają proste schody prowadzące do wejścia oraz dach, które w subtelny sposób przypominają tradycyjny portyk.
Cerkiew jest trójnawową bazyliką, a jej wnętrze zapiera dech w piersiach swoją oryginalnością. Utrzymane w ciemnozielonej kolorystyce, wnętrze świątyni podzielone jest na trzy niewielkie nawy, które oddzielają czarne kolumny. Atmosfera jest pełna tajemniczości, co potęguje odpowiednio dobrane oświetlenie, które delikatnie rozprasza mrok, tworząc idealne warunki do kontemplacji i modlitwy.
Centralnym punktem cerkwi jest ołtarz i ikonostas – charakterystyczny element dla kościołów wschodnich. Nad wszystkim góruje kopuła z wizerunkiem Chrystusa Pantokratora, co nadaje całej przestrzeni sakralnej jeszcze bardziej podniosły charakter. To miejsce nie tylko dla wiernych, ale i dla miłośników sztuki, którzy mogą tu zobaczyć, jak nowoczesność spotyka się z wielowiekową tradycją.
Jak cerkiew trafiła na listę zabytków Polski?
Mimo że cerkiew w Białym Borze została ukończona dopiero w 1997 roku, już w 25 lipca 2019 roku została wpisana do rejestru zabytków. Ten fakt może zaskakiwać, zwłaszcza że zazwyczaj za zabytki uznaje się obiekty znacznie starsze. Jednak cerkiew Jerzego Nowosielskiego zasługuje na ten status dzięki swojej wyjątkowej wartości artystycznej i kulturowej.
Po wpisie do rejestru zabytków, obiekt został objęty ścisłą ochroną prawną. Oznacza to, że wszelkie prace remontowe czy modernizacyjne muszą być konsultowane z konserwatorem zabytków. Taka ochrona pozwala zachować oryginalny wygląd cerkwi i zabezpieczyć ją przed nieodpowiednimi przeróbkami.
Wpisanie cerkwi w Białym Borze na listę zabytków ma ogromne znaczenie nie tylko dla samego obiektu, ale i dla lokalnej społeczności oraz wszystkich miłośników sztuki sakralnej.
