Dla młodych Polaków opuszczenie rodzinnego domu to decyzja wynikająca z różnych czynników – od finansowych, przez kulturowe, po relacyjne. Dane z badań Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (Eurofound) pokazują, że zjawisko "gniazdowania" różni się w zależności od kraju. Czy długie pozostawanie w domu rodzinnym to brak niezależności, czy może świadomy wybór i jak na tle innych krajów wypada Polska?
Polska na tle Europy
Według danych Eurofound, 42% młodych mieszkańców Unii Europejskiej w wieku 25–29 lat mieszka z rodzicami. Polska, z wynikiem 27 lat jako średni wiek wyprowadzki, znajduje się powyżej średniej. W krajach takich jak Finlandia czy Szwecja młodzi opuszczają domy znacznie wcześniej, podczas gdy w Chorwacji i Słowacji trwa to o wiele dłużej – odpowiednio do 31 i 30 lat.
Co ciekawe, w Polsce 42% osób w wieku 25–34 lata, które pracują zawodowo, nadal mieszka z rodzicami. Dla porównania, w Niemczech czy Francji odsetek ten wynosi 12%, podczas gdy w krajach południowych, takich jak Portugalia (52%) czy Grecja (57%), jest wyraźnie wyższy.
Dlaczego młodzi pozostają w rodzinnych domach?
Choć trudna sytuacja na rynku mieszkaniowym odgrywa istotną rolę, raporty wskazują, że nie jest to jedyny powód. Badania Otodom z 2023 roku pokazują, że 47% osób w wieku 25–34 lat mieszka z rodzicami z wyboru, a nie z konieczności finansowej.
Więzi rodzinne są szczególnie silne w Europie Wschodniej i Południowej, gdzie tradycyjny model rodziny zakłada wspólne życie kilku pokoleń pod jednym dachem. W Polsce co trzecia osoba jest "gniazdownikiem: ze względu na bliskość rodziny. Takie podejście wyraźnie kontrastuje z bardziej indywidualistycznymi kulturami Europy Północnej.
Problemy mieszkaniowe Zetek w Polsce
Według danych Eurostatu Polska notuje jeden z najwyższych wzrostów cen mieszkań w Europie, co utrudnia młodym ludziom zakup własnej nieruchomości. Programy rządowe, takie jak „Bezpieczny kredyt” czy „Kredyt na start”, teoretycznie mają wspierać usamodzielnienie młodych, ale jednocześnie zwiększają popyt, co podbija ceny mieszkań.
Eksperci zauważają, że choć programy te mogą pomóc w krótkim okresie, brakuje systemowej polityki mieszkaniowej. Dopiero inwestycje w budownictwo społeczne czy komunalne mogłyby realnie zmienić sytuację na rynku.
"Gniazdowanie" - wybór, czy konieczność?
Mieszkanie z rodzicami w Polsce nie oznacza braku samodzielności. Wielu młodych, żyjących w domach rodzinnych, prowadzi dorosłe życie – pracują, oszczędzają i planują zakup mieszkania w przyszłości. Optymalizacja kosztów życia, zwłaszcza w dobie rosnących cen mieszkań, staje się dla nich strategicznym wyborem.
Dopóki zmiany systemowe nie zostaną wdrożone, "gniazdowanie" wciąż pozostanie popularnym wyborem młodych Polaków. Może to być jednak nie tylko konieczność, ale i świadoma decyzja, pozwalająca lepiej przygotować się do dorosłego, niezależnego życia.