LITERACKI NOBEL 2024

Literacki nobel dla Han Kang. Decyzja Akademii Szwedzkiej wywołała duże zdumienie

Wczoraj poznaliśmy laureatkę Literackiej Nagrody Nobla. To urodzona w 1970 r. południowokoreańska pisarka, Han Kang. Akademia Szwedzka wyróżniła autorkę za "poetycką prozę, która mierzy się z traumami historycznymi i ukazuje kruchość ludzkiego życia". Co wiemy o laureatce i jej dorobku? Jednym z zaskakujących faktów jest słabość Kang do Warszawy. Pisarka poświęciła temu miastu sporo miejsca w jednej ze swych książek.

Twórczość Kang od lat uznawana jest za jedno z ważniejszych zjawisk współczesnej literatury światowej. Międzynarodowe uznanie zdobyła m.in. dzięki książkom: "Wegetarianka", "Biała Elegia" i "Ludzkie sprawy". Ta pierwsza 2016 roku otrzymała prestiżową nagrodę International Booker Prize.

Mimo to decyzja, by przyznać pisarce Literacką Nagrodę Nobla, okazała się dla wielu sporym zaskoczeniem. Nazwisko koreańskiej pisarki nie padało w zakładach bukmacherskich, nie typowało jej też środowisko krytyków. Korea Południowa ma powody do dumy ze swojej rodaczki, jednak nie brakuje też głosów, które otwarcie potępiają decyzję Akademii Szwedzkiej.

Krytyka po literackim Noblu dla Kang

Ogłoszenie Han Kang jako laureatki literackiego Nobla w 2024 roku spotkało się z bardzo skrajnymi reakcjami - od zdziwienia, aż po sprzeciw, który wyraziło otwarcie kilku szwedzkich krytyków. Jak podaje PAP, środowisko wytykało Kang zbyt młody wiek. Zwrócono też uwagę na to, że Akademia Szwedzka od kilku lat przyznaje nagrody kierując się głównie pochodzeniem oraz płcią.

Fenomen Han Kang

Urodzona w 1970 roku w Gwangju, Han Kang pochodzi z literackiej rodziny. Jej ojciec, Han Seung-won, to również znany pisarz. Han Kang dorastała w atmosferze twórczej, jednak sama literaturą zajęła się stosunkowo późno. Studiowała literaturę koreańską i zaczynała swoją karierę jako poetka. Z czasem przerzuciła się na prozę, publikując powieści i opowiadania, które zdobywały uznanie zarówno w Korei Południowej, jak i za granicą.

Jej twórczość charakteryzuje subtelna, oszczędna narracja, połączona z głębokim skupieniem na kondycji ludzkiej. Han Kang eksploruje ciemne zakamarki ludzkiej psychiki, poruszając tematy przemocy, traumy, dehumanizacji i alienacji. W swoich książkach nie unika trudnych pytań, dotyczących zarówno jednostkowego cierpienia, jak i społecznych procesów, które prowadzą do wykluczenia lub przemocy.

Z miłości do.. Warszawy

Powody do wzruszenia na wieść o Literackiej Nagrodzie Nobla dla Kang mają także Polacy, bowiem w jednej ze swoich książek świeżo upieczona noblistka wiele miejsca poświęca naszej stolicy.

Warszawa pojawia się w powieści Han Kang "Biała Elegia" (The White Book). Powieść została wydana w 2016 roku i na tle innych dzieł Kang różni ją absolutnie wszystko. "Biała Elegia" to refleksyjna, introspektywna opowieść, która łączy elementy prozy z poezją, tworząc narrację pełną symboliki i głębokiej zadumy nad tematami pamięci, traumy i śmierci. Warszawa odgrywa w tej książce szczególną rolę, ponieważ jest miejscem, w którym narrator – alter ego autorki – przebywa i próbuje się zmierzyć z własnymi emocjami oraz rodzinną przeszłością.

Dlaczego właśnie Warszawa? Okazuje się, że wybór nie był przypadkowy. Han Kang przebywała w stolicy Polski w ramach literackiej rezydencji. Ten pobyt miał duży wpływ na jej twórczość i stał się poniekąd inspiracją do napisania "Białej Elegii". Warszawa, z jej burzliwą historią, jawiła się pisarce jako symbol odbudowy, cierpienia, ale także przetrwania.

Nie ma wątpliwości, że zarówno ta, jak i inne powieści Han Kang trafią teraz na szczyty książkowych rankingów i będą znikać z księgarni jak ciepłe bułeczki. Polacy też mogą zapoznać się z jej twórczością. W polskim przekładzie ukazały się takie tytuły noblistki, jak: "Wegetarianka", "Biała Elegia", "Nadchodzi chłopiec", a także "Nie mówię żegnaj".