Dziady cz. III - Adam Mickiewicz: streszczenie, bohaterowie, problematyka

i

Autor: Wojtek Laski/East News Dziady cz. III - Adam Mickiewicz: streszczenie, bohaterowie, problematyka

Dziady cz. III - streszczenie, opracowanie

2021-08-27 16:33

Dziady Adama Mickiewicza to cykl czterech dramatów: Dziady cz. I, Dziady cz. II, Dziady cz. III i Dziady cz. IV. Trzecia, ostatnia ukończona część dramatu, została napisana wiosną 1832 roku i uważana jest za arcydzieło polskiego dramatu romantycznego. Mickiewicz w tej odsłonie podejmuje problematykę polityczno-historyczną z metafizyczną. Utwór nie jest prosty w odbiorze dlatego warto zapoznać się z jego opracowaniem po skończeniu lektury. Przeczytaj albo posłuchaj.

Słuchaj Adam Mickiewicz - Dziady cz. III

Dziady to cykl czterech dramatów: Dziady cz. I, Dziady cz. II, Dziady cz. III i Dziady cz. IV. Niby proste, a jednak nie do końca. Historia powstawania kolejnych części i ich numeracja nie jest związana z żadnym porządkiem i chronologią. Część I wg numeracji jest jednak ostatnią wydaną częścią. Nie została przez Mickiewicza ukończona, a ukazała się drukiem już po jego śmierci. Następne w kolejności są części II i IV, a dopiero potem III. Nie przypomina ci to czegoś ? Kolejnością i numeracją bawił się George Lucas kręcąc Gwiezdne wojny.

Mickiewicz pisał II i IV część Dziadów mając 22-23 lata. Był niewiele starszy od ciebie. Czerpał przede wszystkim z osobistych przeżyć, niespełnionej miłości. Część III napisał 10 lat później. Mamy więc do czynienia z utworami młodego, romantycznego poety i dojrzałego, ukształtowanego mężczyzny i pisarza. I najważniejsza rzecz: te 10 lat to bardzo istotny okres w historii naszego kraju, ale i w życiu Mickiewicza. Prześladowany za przynależność do Towarzystwa Filomatów, przesiedział pół roku w więzieniu, a następnie został zesłany w głąb Rosji, gdzie spędził 5 lat. Aby zrozumieć Dziady, musisz znać ich kontekst historyczny, NIEZBĘDNE MINIMUM właśnie. Od tego nie uciekniesz. Poza tym, musisz mieć chociaż fragmentaryczną wiedzę na temat pozostałych części.

Dziady cz. II – opisuje stary, pogański obrzęd dziadów. Polega on na wywoływaniu duchów zmarłych, którzy nie trafili do nieba. Ma im w tej drodze pomóc. Ta część jest chyba najchętniej czytaną częścią i najłatwiejszą do zrozumienia. Do niej też najczęściej sięgają młodzieżowe, szkolne teatry. Plastyczność i sceniczność tego dramatu pozwala na zbudowanie fantastycznego wrażenia.

Dziady cz. IV to dialog Gustawa z jego dawnym nauczycielem księdzem. Przedstawia trzy godziny rozmowy: godzina miłości, godzina rozpaczy, godzina przestrogi.

Słyszałeś słowa: Kobieto! Puchu marny! Ty wietrzna istoto!- pochodzą właśnie z tej części.

Dziady cz. I to przede wszystkim przygotowania do corocznych obchodów dziadów.

Konrad Wallenrod - streszczenie, opracowanie

Dziady - co łączy poszczególne części?

  • obrzęd dziadów,
  • i postać głównego bohatera: zaczynając od części I - Myśliwy - Widmo - Gustaw - Konrad to jeden bohater przechodzący metamorfozy.

Jeżeli chodzi o tło historyczne to po pierwsze potrzebna ci jest podstawowa wiedza o POWSTANIU LISTOPADOWYM.

Wybuch powstania: w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku w Warszawie – koniec powstania , październik 1831 roku; powstanie skierowane było przeciwko Rosji.

Po drugie kilka słów o WIELKIEJ EMIGRACJI; emigracja czyli opuszczenie swojego kraju. W tym przypadku Polacy wyjeżdżali z terenów zaboru rosyjskiego, po upadku Powstania Listopadowego. Uciekali przed represjami ze strony cara. Emigracja była liczna, ale też jej nazwa wzięła się stąd, że kraj opuścili wtedy wybitni Polacy: Mickiewicz, Słowacki, Chopin, Lelewel i wielu innych.

Po trzecie : Filomaci i Filareci czyli stowarzyszenie młodzieży, założone przez sześciu studentów Uniwersytetu w Wilnie, wśród których był Adam Mickiewicz. Był to tajny związek młodych studentów, którzy próbowali w czasach zaborów nie poddawać się rosyjskim władzom w taki sposób w jaki umieli. Stowarzyszenie miało charakter koła naukowego. Studenci czytali tam swoje utwory, rozmawiali o polityce, o trudnej sytuacji i na swój młodzieńczy sposób, szukali sposobu na rozwiązanie sytuacji. W 1824 roku doszło do głośnego procesu i 20-tu filomatów zamknięto w więzieniu lub wywieziono w głąb Rosji, a co to oznaczało nietrudno się domyślić.

Do czego jest ci potrzebna ta wiedza?

Dziady cz. III powstały po upadku Powstania Listopadowego, w roku 1832, w Dreźnie. Często - Zapamiętaj, to ważne!!! - nazywane są Dziadami drezdeńskimi.

Mickiewicz nie brał udziału w powstaniu, był wtedy w Rzymie. Próbował przedostać się do Warszawy, ale dotarł tylko do Wielkopolski. Dziady są odpowiedzią poety na carskie represje wobec Polaków po jego wybuchu. W czasie wędrówki Wielkiej Emigracji Mickiewicz rozmawiał z wieloma świadkami tych wydarzeń, jednak nie miał, aż tak dużo informacji, aby o powstaniu pisać w dramacie. I tu właśnie potrzebna jest wiedza na temat Filomatów i Filaretów. Poeta wykorzystał w tym utworze wydarzenia, w których brał udział osobiście. Cofnął się do wykrycia nielegalnej działalności Towarzystwa Filomatów i Filaretów, do aresztowań znanych mu osób. Pojawiają się zresztą w Dziadach autentyczne nazwiska jego przyjaciół z tamtych lat.

Oda do młodości - opracowanie, streszczenie

Dziady cz. III - streszczenie

Dziady cz. III składają się z prologu, jednego aktu i zawartych w nim 9-ciu scen oraz Ustępu.

PROLOG

Więzienie , o którym więcej będzie przy opisie sceny I.

Bohaterami Prologu są: więzień, anioł stróż i duchy nocne czyli duchy dobre i złe, które toczą walkę o duszę więźnia. Akcja rozpoczyna się w nocy 1 listopada 1823 roku. W tym miejscu i w tym właśnie czasie, następuje symboliczne przemienienie Gustawa, bohatera cz. IV, romantycznego młodego poety, zakochanego marzyciela w dojrzałego mężczyznę, który przede wszystkim myśli o swoim zniewolonym kraju - w Konrada. To tu następuje symboliczna scena przemiany przypieczętowana napisem na ścianie: Gustaw zmarł 1823, 1 listopada. Tu narodził się Konrad 1823, 1 listopada. Przemiana romantycznego poety - kochanka w poetę - wieszcza.

SCENA I

24.12.1823 r.

tzw. więzienna: toczy się w klasztorze bazylianów, w celi nowego bohatera dziadów, Konrada. Stary klasztor został zamieniony na więzienie, w którym przetrzymywani są młodzi ludzie. Dlaczego? Mamy czas zaborów, a więc i czas buntu. Namiestnik cara, Senator Nowosilcow, który ma pilnować porządku na terenie dawnej Polski, skrupulatnie wychwytywał najmniejsze zalążki tajnych organizacji, spotkań. Młodych ludzi wsadzano do więzień bez szczególnych powodów. Nowosilcow nie potrzebował udowadniać winy, aby kogoś skazać.

Może będzie ci łatwiej wprowadzić się w klimat tej opowieści, jeżeli skojarzysz sobie inne historyczne czasy. Sięgnij do czasów II wojny światowej i do polityki Hitlera. Pomyśl o czasach stanu wojennego w latach 80-tych w Polsce. Niezależnie od czasów, emocje, strach, cierpienie ludzi zamykanych w więzieniach ze względów politycznych są takie same. Mickiewicz nie musiał wymyślać sytuacji. W czasie aresztowań jego kolegów z Towarzystwa Filaretów i Filomatów, około setki osób trafiło do więzień albo na Syberię. Syberia, gułagi, więzienia i dzisiaj mają swoją moc emocji i strachu.

Chyba już wiesz o czym pisał Mickiewicz. Jego bohaterowie to nie papierowe postaci, ale młodzi mężczyźni z realnymi przeżyciami.

W celi Konrada - głównego bohatera, dzięki przychylności strażnika (przecież to wigilia, 24 grudnia) spotykają się więźniowie, młodzi polscy studenci, by omówić sytuację w jakiej się znaleźli. Rozmawiają o wywózkach na Syberię, o sposobach ratowania życia. Scena ta to dialogi, piosenki, monologi, jedna bajka. Tu pojawia się pieśń wykonana przez Konrada, w której wzywa do zemsty, zwana małą improwizacją.

SCENA II

IMPROWIZACJA nazywana przez historyków literatury Wielką, czyli Wielka Improwizacja.

WIELKA IMPROWIZACJA to najważniejsza część Dziadów, serce utworu. Jest też bardzo trudna do streszczenia, ale spróbujmy.

W celi znajduje się sam Konrad. Wielka improwizacja rozgrywa się na pograniczu snu i jawy. Mamy tutaj do czynienia z monologiem lirycznym romantycznego bohatera, w którym wygłasza swoje poglądy na temat Boga, miłości i wolności. Niezwykle trudna do wygłoszenia dla aktora, pełna cierpienia, bólu i emocji treść, bo przecież w pierwszej scenie Konrad usłyszał o tylu nieszczęściach, aresztowaniach i torturach. Te wszystkie trudne uczucia ma w sobie. Konrad wchodzi w spór z Bogiem, żąda od niego wyjaśnienia, pomocy i jednocześnie dla siebie władzy nad ludzkimi duszami. Chce pomóc swojemu narodowi, który kocha miłością romantyczną i ogromną, jak kiedyś kochankę. Czuje ból i rozpacz z powodu tragedii, która go dotyka. Pamiętaj, że Konrad uważa siebie za poetę - pieśniarza. To teraz wyobraź sobie zapatrzonego w siebie, w swój talent i możliwości gościa, który wygłasza w poetycki sposób monolog na jakikolwiek temat!!! Jednocześnie uważa siebie za wybrańca, za lepszego od innych, za jedynego, który ma odwagę wymagać od Boga odpowiedzi na zarzuty, które Konrad mu stawia. Pełen pychy, niepokorny, tej odpowiedzi oczywiście nie dostaje. Wściekły, bo nie odnajduje Boga, uważa, i to jest ważne , zapamiętaj, że Bóg nie jest miłością, jest tylko mądrością.

Wciąż towarzyszą Konradowi głosy duchów, z prawej i lewej strony, głosy dobrych i złych mocy.

Długi jest ten monolog i pełen oskarżeń w stronę Boga, pełen oczekiwań i emocji. Trudno przytoczyć tu wszystko tak, abyś zapamiętał dokładnie.

Zapamiętaj przede wszystkim: Konrad próbuje rozmawiać z Bogiem, ale Bóg się oczywiście nie odzywa. Konrad uważa siebie za wybrańca, który powinien dostać od Boga władzę nad ludzkimi duszami, bo potrafi pokierować cierpiącym narodem. To tu padają znane słowa: „Nazywam się Milijon – bo za miliony Kocham i cierpię katusze”.

Konrad zbliża się w tym swoim monologu do wypowiedzenia bluźnierstwa, ale ostatecznie robi to za niego diabeł. NAZYWA BOGA CAREM. Rozumiesz, że w sytuacji, w której znajdował się naród polski, nazwanie Boga Carem, który nas zniewolił i niszczył, było najgorsza obelgą. Na szczęście dla duszy Konrada, bohater mdleje, a słowa wypowiada za niego diabeł.

SCENA III

EGZORCYZMY KSIĘDZA PIOTRA

Nadal jesteśmy w celi Konrada. Egzorcyzmy czyli obrzęd poświęcenia, który ma uwolnić człowieka, zwierzę, miejsce, pomieszczenie od wpływu złego ducha. Przy okazji, odpoczywając trochę od Mickiewicza: czy wiesz, że Polska jest krajem, w którym działa ponad 100 egzorcystów. Ustępujemy tylko Włochom. Zagraniczni dziennikarze nazywają nas Doliną Krzemową Egzorcyzmu…

Wracając do Konrada. W celi pojawiają się bernardyn - ksiądz Piotr, kapral i jeden z więźniów. Księdzu udaje się uratować Konrada. Fakt, że jego walka z Bogiem była walką nie dla siebie, a dla udręczonego narodu, był tym pozytywnym elementem, który pozwolił zakończyć egzorcyzmy i walkę o duszę Konrada, z powodzeniem.

SCENA IV

WIDZENIE EWY

Miejsce w jakim dzieje się ta scena to dom wiejski pod Lwowem, a jej bohaterką jest Ewa - młoda dziewczyna, która ma widzenie we śnie i modli się za ludzi uwięzionych w Wilnie, a szczególnie za poetę Konrada.

SCENA V

WIDZENIE KSIĘDZA PIOTRA

Powracamy do Wilna, do celi księdza. Aby zrozumieć tę scenę musisz przypomnieć sobie najważniejsze wydarzenia ewangelii. Nie będzie to skomplikowane. Przede wszystkim: rzeź niewiniątek w Betlejem. Dlaczego Maria z Józefem i małym Jezusem uciekali do Egiptu ? Paranoiczny lęk Heroda przed nowym królem żydowskim doprowadził do wydania przez niego rozkazu na mocy, którego w Betlejem miano zamordować wszystkich chłopców do lat 2.

Do tych wydarzeń opisanych w Ewangelii Mateusza odwołuje się Adam Mickiewicz. Herodem w widzeniu księdza Piotra jest car wysyłający na Syberię młodych Polaków. Car prześladuje niewinną młodzież, jak Herod prześladował małych chłopców w Betlejem.

Następnie przypomnij sobie wszystko co jest związane ze Świętem Wielkiej Nocy i Męką Pańską.

Chrystus prowadzony na śmierć, ukrzyżowany, to w widzeniu księdza Polska, uciemiężona i niszczona przez zaborców. Żołnierze z ewangelii to zaborcy w widzeniu księdza: Rosja, Austria i Prusy. Polskę prowadzi się przed oblicze biblijnego Poncjusza Piłata. U Mickiewicza tę rolę pełni Gal czyli Francja. Dlaczego Francja? Polacy oczekiwali wówczas pomocy z jej strony, pomocy, której nie otrzymali. Jest również matka Jezusa. W Dziadach tą matką jest Matka Wolność, która patrzy z rozpaczą na pokrzywdzony naród. Ciemiężona przez Cara Polska odrodzi się, nie wiadomo jednak kiedy, a zanim to nastąpi, wiele wycierpi.

W scenie V ważne jest zapamiętanie związanych z nią pojęć: mesjanizm, profetyzm, prometeizm. Ich definicje usłyszysz w dalszej części streszczenia, będzie ci łatwiej je zapamiętać i zrozumieć w takiej kolejności.

SCENA VI

SEN SENATORA

Nadal jesteśmy w Wilnie, tym razem w pałacu senatora Nowosilcowa, w jego sypialni. Pijany senator nie może zasnąć, a obok niego siedzą dwa diabły i Belzebub. Znowu dwa światy: realny i magiczny. Diabły chcą uśpić senatora i we śnie zawlec go do piekła. Belzebub się na to nie godzi. Po co zdradzać we śnie Nowosilcowowi co go czeka. Może się przestraszyć i zmienić na lepsze, a car potrzebuje okrutnego, wściekłego, bezwzględnego senatora. Senator w końcu zasypia, a we śnie ma widzenie, w którym raz jest w łaskach u cara, a raz je traci.

SCENA VII

SALON WARSZAWSKI

Przypomnij sobie teraz czym był salon w XIX wieku. Był to rodzaj zebrania towarzyskiego, które odbywało się w jakimś artystycznym lub mieszczańskim domu. Najczęściej było to zebranie literackie, jednak przenikały do niego, zwłaszcza w trudnych momentach politycznych, rozmowy pozaartystyczne. Dzisiaj swoją wiedzę na temat kultury: filmu, teatru, muzyki itp. czerpiesz przede wszystkim z mediów. Zaglądasz do internetu, żeby przeczytać recenzję, sprawdzić opinię lub kiedy szukasz jakichś nowości. Salon pełnił właśnie taką informacyjno – recenzencką funkcję w XIX wieku.

Ta scena sprowadza nas na ziemię, pokazując, że oprócz ogromnego patriotyzmu i miłości ojczyzny Polacy to naród podzielony. Skąd my to znamy ? Nie musisz mocno się wysilać, żeby zrozumieć sens tego fragmentu Dziadów. Żyjesz wśród podziałów.

W salonie warszawskim ten podział był bardzo widoczny. Przy stoliku, w głębi salonu siedzi arystokracja : damy, urzędnicy, oficerowie. Rozmawiają o wszystkim i o niczym. Wspominają bale urządzane przez Nowosilcowa, rozmawiają po francusku i zachwycają się francuską literaturą. Lekceważą to co polskie. Tzw. elita wypada marnie.

Druga grupa to stojący przy drzwiach młodzi ludzie. Rozmawiają po polsku. Dyskutują o więzionych i wywożonych bohaterach : filomatach i filaretach. Tu pada nazwisko Cichowskiego i jego historia. Zaginął, najpierw aresztowany zaraz po ślubie, a potem wywieziony w głąb Rosji. Po powrocie, nigdy nie doszedł do siebie. Po torturach był chory fizycznie i psychicznie.

W scenie tej, rozmowy dobiegające z tych dwóch miejsc Mickiewicz przedstawił na przemian. Raz słychać towarzystwo stolikowe, raz młodych ludzi przy drzwiach. Służy to pokazaniu mocno kontrastu między tymi dwiema opcjami. Jedni są lojalni wobec zaborcy - to ci przy stoliku, drudzy buntują się przeciwko sytuacji Polski.

SCENA VIII

Wilno, pałac Nowosilcowa

BAL U SENATORA

Wiele się tutaj dzieje, ale usłyszysz najważniejsze informacje dotyczące tej sceny.

Jest tu oczywiście Senator Nowosilcow, jego współpracownicy i goście. Wśród gości są zwolennicy cara i przyjaciele Nowosilcowa, ale też ci, którzy ze strachu chcą mu się przypodobać. Tu też pojawia się pani Rollison. To jest jeden z najbardziej znanych momentów dramatu, kiedy matka błaga senatora o uwolnienie jej syna. Nowosilcow oczywiście udaje, że to nieporozumienie, że na pewno sprawa się wyjaśni. Dobroduszny wujek, który o niczym nie wiedział i na pewno pomoże zrozpaczonej matce. Chce się szybko jej pozbyć. Matka nie wie, że jej syn jest torturowany, bity, a zadręczony przesłuchaniami usiłował popełnić samobójstwo. Nie wiadomo jednak czy była to rzeczywiście próba samobójcza, czy też został po prostu wypchnięty przez okno.

Pani Rollison jest porównywana do Matki Boskiej stojącej pod krzyżem, przy ukrzyżowanym synu.

O sytuacji syna dowiaduje się później od księdza Piotra. Ten zostaje wezwany do wściekłego senatora. Nowosilcow razem ze współpracownikami przesłuchuje księdza, wypytuje o jego rozmowy z więźniami w klasztorze. Ostatecznie pobity ksiądz zostaje aresztowany. Pamiętasz, że ksiądz Piotr ma dar jasnowidzenia. Mówi senatorowi, że jeszcze dzisiaj zostaną ukarani. I rzeczywiście, nagły piorun zabija Doktora, sprzymierzeńca senatora. Symboliczne jest to, że piorun trafia go w momencie liczenia pieniędzy za wydanie niewinnych ludzi. I ostatnie ważne wydarzenie w tej scenie: uwolniony jednak przez senatora ksiądz Piotr, wychodząc mija prowadzonego na przesłuchanie Konrada.

SCENA IX

Wilno, cmentarz, kaplica

NOC DZIADÓW

Scena łącząca część III Dziadów z poprzednimi częściami.

Jest Guślarz, który prowadzi obrzęd, jest kobieta w żałobie szukająca ukochanego. Nie można jednak przywołać Gustawa, bo przecież zmienił imię. Jest teraz Konradem. Pojawiają się kibitki (takie wozy, którymi wywożono zesłańców na Sybir). W jednym z takich wozów, dziewczyna dostrzega swojego ukochanego z tysiącem ran w ciele. Te rany to symbol jego miłości do ojczyzny. W scenie tej dowiadujemy się też, że Nowosilcow i jego współpracownicy ponoszą karę za działania przeciwko filomatom i filaretom.

USTĘP

Cykl 7 pieśni opisujących podróż zesłańca – Pielgrzyma w głąb Rosji

Tytuły tych epickich utworów to:

  • Droga do Rosji,
  • Przedmieścia stolicy,
  • Petersburg,
  • Pomnik Piotra Wielkiego,
  • Przegląd wojska,
  • Oleszkiewicz,
  • Do przyjaciół Moskali

Dziady cz. III - problematyka

1. Motywy występujące w Dziadach cz. III

- motyw niewoli - motyw wolności - motyw cierpienia - motyw patriotyczny - motyw walki - motyw więzienia - motyw samotności -motywy biblijne - motyw poety - motyw balu - motyw przepowiedni -motyw Boga - motyw buntu - motyw przemiany - motyw buntu - motyw bohatera romantycznego - motyw szatana - motyw pielgrzyma - motyw matki - motyw młodości

2. Cechy głównych bohaterów

KONRAD

  • młody, gniewny, impulsywny, odważny, zarozumiały, patriota, romantyczny poeta, buntownik, bluźnierca, wrażliwy ale i silny, indywidualista, samotnik, wizjoner,

KSIĄDZ PIOTR

  • odważny, mądry, pokorny wobec Boga, głębokiej i wielkiej wiary, z wielkim zaufaniem do Boga, ma dar jasnowidzenia,

SENATOR NOWOSILCOW

  • - z rozkazu cara rządził na terenach Polski; okrutny, bezwzględny, bez litości i zasad moralnych, egoista, obłudnik, pijak, kat, tyran,

WIĘŹNIOWIE

  • Żegota – nowy więzień, nie wie dlaczego został aresztowany,
  • Tomasz – jeden z pierwszych aresztowanych,
  • Jan Sobolewski – opowiada o wywózkach studentów,
  • Jan Rollison – uczeń gimnazjum aresztowany jako uczestnik spisku. Pod wpływem tortur załamał się psychicznie, ale nie wydał kolegów. Kilka razy próbował popełnić samobójstwo,
  • Cichowski – aresztowany po swoim ślubie; przez wiele lat przetrzymywany w więzieniu i torturowany.

Inni bohaterowie, którzy pojawiają się w dramacie, tak jak w przypadku więźniów, może niektórych uda ci się zapamiętać :

  • Ewa, ta z widzenia ze sceny IV,
  • Kapral,
  • Pani Rollisonowa, niewidoma staruszka, matka Jana, tego torturowanego gimnazjalisty,
  • Bestużew, młody Rosjanin, przyjaciel Polaków,
  • Senator, Polak zmuszony do udziału w balu Nowosilcowa,
  • goście salonu literackiego.

3. Najważniejsza terminologia do zapamiętania

Improwizacja – wygłaszanie natchnionej mowy bez wcześniejszego przygotowania;

to tak jak w muzyce lub w filmie improwizowanym, gdzie dialogi aktorzy budują na bieżąco, w momencie nagrywania sceny,

Mesjanizm a) pogląd religijno - społeczny głoszący wiarę w nadejście Mesjasza,

b) pogląd historiozoficzny przypisujący jednostkom lub narodom szczególną rolę w historii,

c) w Polsce w XIX wieku pogląd przypisujący Polsce, narodowi pod zaborami, rolę Mesjasza narodów, który poprzez swoje cierpienie zbawi ludzkość,

Profetyzm - zjawisko polegające na głoszeniu proroctw przez ludzi natchnionych przez Boga; przepowiadanie przyszłości,

Prometeizm - postawa moralna, która polega na poświęceniu dobra jednostki dla ogółu

4. Dziady cz. III - cechy dramatu

O III części Dziadów, mówi się jako o dziele niezwykłym, arcydramacie. Mickiewicz stworzył mistrzowskie dzieło. A o to jego cechy :

a) zrywa z zasadą trzech jedności dramatu antycznego: wydarzenia rozgrywają się w różnych miejscach, w różnym czasie i dotyczą wielu wątków,

b) jego bohaterem jest romantyczny indywidualista, geniusz – artysta, w tym przypadku poeta,

c) asceniczność dramatu – wielu już zmagało się z jego wystawieniem w teatrze; jest niezwykle trudny dla reżysera i dla aktorów, akcja przenosi się w jednym akcie z więzienia do dworku, do salonu literackiego; zawiera długie monologi, widzenia, sny- zadanie aktorskie arcytrudne, dlatego jest marzeniem dla aktorów; tylko nieliczni potrafią w takich scenach przykuć uwagę widza na dłużej; chwila nieuwagi i nudy, a odbiorca się wyłącza,

d) tematem utworu są wydarzenia współczesne autorowi, znane mu z autopsji,

e) występują w nim zdarzenia metafizyczne i postaci fantastyczne razem z postaciami i wydarzeniami realnymi,

f) różnorodność rodzajowa czyli: w dramacie występują partie liryczne np. Improwizacja, epickie ( scena I ) i dramatyczne w dialogach bohaterów,

g) obecność scen zbiorowych.

Dziady cz. III - warto wiedzieć

Co oznacza liczba 44?

Oo, koncepcji wiele. A to kilka z nich:

1) najbardziej popularna teoria to ta, że chodzi tu o samego Adama Mickiewicza, który w liczbie 44 zaszyfrował swoje imię wg hebrajskiej Kabały.

2) inna koncepcja mówi, że pod liczbą 44 kryje się hebrajskie słowo dziecko, czyli Mesjaszem będzie ten, kto jak dziecko wierzy i nie uznaje niemożliwego.

3) jeszcze inna możliwość to ta, że Mesjaszem miałby być Andrzej Towiański, twórca towianizmu. Był on dla Mickiewicz mistrzem.

4) i jeszcze jedna koncepcja: poeta bez zastanowienia, w twórczym szale użył liczby, która mu po prostu pasowała.

Trudny do wystawienia teatralnego dramat tym bardziej kusi do pracy nad nim. Wiele było ważnych wystawień Dziadów. Najczęściej są to spektakle czerpiące ze wszystkich części. Do tych, o których trzeba pamiętać należą Dziady, które wyreżyserował Kazimierz Dejmek w 1967 roku.

Premiera spektaklu z głośną, świetną rolą Gustawa Holoubka jako Gustawa- Konrada, odbyła się 25 listopada w Teatrze Narodowym w Warszawie.

Krytyka ze strony ówczesnych władz i PZPR była ogromna. Spektakl uznano za antyrosyjski, antyradziecki. Ograniczano sprzedaż biletów i ilość spektakli. 1 lutego 1968 Dziady zostały zdjęte z afisza. Ostatni spektakl zgromadził tłumy. Po nim odbyła się demonstracja, w czasie której padały hasła o wolności sztuki i teatru. Aby nie zagłębiać się szczegółowo w wydarzenia związane z tym spektaklem, warto tylko podkreślić, że stały się one początkiem protestów na dużą skalę, studentów i części środowiska akademickiego i intelektualnego.

Innym interesującym dziełem jest film Tadeusza Konwickiego Lawa, z młodym, jeszcze wtedy studentem szkoły teatralnej, Arturem Żmijewskim w roli Gustawa – Konrada. W roli Pustelnika – nauczyciela wystąpił znany ci już Gustaw Holoubek, odtwórca głównej roli w spektaklu Dejmka.

Bardzo uwspółcześnioną wersją Dziadów, jest przedstawienie z Teatru Nowego w Poznaniu z 2015 roku. Głośno było o tym spektaklu Radosława Rychcika. Eksperymentujący reżyser przeniósł słowiańskie obrzędy i kult w amerykańskie realia popkultury. Na scenie pojawiają się więc: Joker z Batmana, upiorne bliźniaczki z Lśnienia Kinga, Marylin Monroe, Ku Klux Klan. Jak to wszystko łączy się z Dziadami Mickiewicza ? Zaskakujące i interesujące.

Bracia Wachowscy pewnie nie inspirowali się Mickiewiczem, ale mesjanizm jest głównym zagadnieniem ich trylogii Matrix. Neo, przyszły Mesjasz ma uwolnić z Matrixa i poprowadzić do zbawienia tych, którzy poprzez jego osobę będą chcieli doznać oświecenia. Zatem, Mesjanizm wiecznie żywy w kulturze i sztuce.