Sejm podjął tę decyzję 24 lipca br., wyjaśniając, że właśnie na 2025 rok przypada 160. rocznica urodzin artystki oraz 85. rocznica jej śmierci. W uchwale podkreślono znaczenie jej twórczości, która należy do najważniejszych osiągnięć polskiego malarstwa modernistycznego i historycznej kanonu sztuki. Boznańska, znana z mistrzowskich portretów, łączyła w sobie elementy modernizmu i psychologicznej analizy postaci, co czyni ją absolutnie wyjątkową malarką na tle swojej epoki.
Malarka ludzkiej duszy
Olga Boznańska (1865–1940) to jedna z najbardziej znaczących polskich malarek. Jej kariera artystyczna rozkwitła głównie we Francji, gdzie zyskała międzynarodowe uznanie, jednak do końca życia pozostawała też związana z Polską. Jej prace charakteryzują się subtelnością koloru, światłem oraz psychologiczną głębią portretowanych postaci.
Kunszt i wyjątkową wrażliwość artystki widać na przykładzie jej najpopularniejszych dzieł, jak np. "Ze spaceru (dama w białej sukni)", "Dziewczynka z chryzantemami" czy "W oranżerii". Każde z nich odzwierciedla unikalny styl Boznańskiej, w którym dominuje subtelna, introspektywna atmosfera, zbliżająca jej twórczość do symbolizmu, z zachowaniem modernistycznego rysu.
"Portret kobiecy – cyganka" (1888), Muzeum Narodowym w Krakowie
To jedno z wczesnych dzieł Boznańskiej. Kobieta na portrecie, przedstawiona z melancholijnym spojrzeniem, symbolizuje nie tylko egzotykę, ale i emocjonalne odosobnienie, co jest typowe dla portretów Boznańskiej. Praca ta jest też doskonałym przykładem jej subtelnej techniki malarskiej – miękkich przejść tonalnych i oszczędnego użycia kolorów, które nadają obrazowi refleksyjny, niemal medytacyjny charakter.
"Ze spaceru (dama w białej sukni)" (1889), Muzeum Narodowe w Warszawie
Obraz przedstawia elegancka damę, ubraną w białą suknię, która wyraźnie kontrastuje z ciemnym tłem, tworząc sugestywne napięcie między światłem a cieniem. Ta gra świateł podkreśla finezję i subtelność modelki, którą Boznańska umiejętnie wydobywa, tworząc atmosferę ulotnego piękna i tajemnicy. Boznańska, eksperymentując z kolorem i fakturą, kładzie nacisk na delikatność sylwetki i gestu kobiety.
"W oranżerii" (1890), Muzeum Narodowe w Warszawie
Bohaterką tego słynnego dzieła jest kobieta otoczona bujną roślinnością. W tym dziele Boznańska szczególnie skupia się na stworzeniu atmosfery wewnętrznej ciszy i kontemplacji. Jasne światło wpadające do wnętrza cieplni kontrastuje z cienistymi fragmentami obrazu, co nadaje mu głębię i tajemniczość.
"Dziewczynka z chryzantemami" (1894), Muzeum Narodowe w Krakowie
To zdecydowanie jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazów Boznańskiej, który zyskał międzynarodowe uznanie. Dziewczynka trzymająca bukiet białych chryzantem wydaje się zawieszona w stanie melancholijnej kontemplacji. Boznańska z niezwykłą subtelnością oddaje atmosferę ciszy, samotności i delikatności. Chłodna paleta barw – odcienie szarości, zieleni i bieli – nadaje obrazowi niemal eteryczny, wręcz duchowy charakter. Prostota kompozycji i wyraz twarzy dziewczynki wzbudzają uczucie nostalgii i refleksji nad przemijaniem.
"Kobieta z japońską parasolką" (1892), Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Ten obraz to doskonały przykład fascynacji Boznańskiej kulturą japońską, która była popularna w Europie na przełomie XIX i XX wieku (tzw. „japonizm”). Obraz przedstawia kobietę trzymającą misternie zdobioną japońską parasolkę, co dodaje kompozycji egzotycznego charakteru. Boznańska skupia się na grze światła i cienia oraz na wzbogacaniu kolorystyki poprzez delikatne tony, które nadają obrazowi wyrafinowaną elegancję. Kobieta wydaje się zagubiona w myślach, co jest charakterystyczne dla introspekcyjnych portretów artystki.
