Raz na pięć lat. GDDKiA ogłasza GPR 2025, na drogach pojawią się kamery

Spis treści

1. GPR 2025, czyli wielkie liczenie pojazdów
2. Kiedy będzie prowadzony pomiar?
3. Kiedy będą dostępne wyniki pomiaru?
4. Historia pomiarów

GPR 2025, czyli wielkie liczenie pojazdów

Pomiary prowadzone są na całej sieci dróg krajowych i wojewódzkich, z wyjątkiem tych odcinków, za które odpowiadają władze miast na prawach powiatu. Przeprowadzane są cyklicznie - co pięć lat - i dostarczają najważniejszych informacji o ruchu drogowym. Wyniki GPR stanowią podstawę działań o charakterze planistycznym, projektowym i strategicznym w odniesieniu do sieci drogowej, na poziomie krajowym, wyjaśnia GDDKiA.

Dane służą również w pracach związanych z utrzymaniem sieci drogowej i w zarządzaniu ruchem. Wykorzystywane są m.in. do planowania koniecznych prac remontowych, przy ocenie projektów organizacji ruchu, obliczaniu przepustowości czy do określania lokalizacji elementów systemów zarządzania ruchem.

Wyniki pomiarów wykorzystywane są także przez inne instytucje publiczne i prywatne, m.in. przez Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Centralny Port Komunikacyjny czy Urząd Transportu Kolejowego i PKP Polskie Linie Kolejowe. GPR jest też cennym źródłem wiedzy m.in. dla policji, samorządów, Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego, Głównego Urzędu Statystycznego oraz uczelni i jednostek naukowych.

Przy realizacji GPR 2025 GDDKiA wykorzysta dane z pomiarów automatycznych i półautomatycznych (prowadzonych w sposób ciągły przez cały rok) oraz dane z pomiarów metodą wideorejestracji (przeprowadzonych w kilka wybranych dni w roku).

W pomiarach automatycznych stosowane są liczniki ruchu drogowego o odpowiednio wysokiej dokładności rejestracji i klasyfikacji pojazdów, a w pomiarach półautomatycznych, ze względu na niższą dokładność pracy urządzenia lub inny od wymaganego typ klasyfikacji pojazdów, praca licznika wspomagana jest pomiarem wideo. Z kolei pomiary metodą wideorejestracji korzystają z kamer instalowanych przy drogach, które rejestrują ruch w wybranych dniach pomiarowych. Następnie na podstawie obrazu zarejestrowanego przez kamery określana jest liczba przejeżdżających pojazdów – z wykorzystaniem sztucznej inteligencji lub poprzez odpowiednio przeszkolonych operatorów.

W ramach GPR nie są rejestrowane numery tablic rejestracyjnych.

Na potrzeby realizacji pomiaru ruchu, sieć dróg krajowych została podzielona na tzw. odcinki pomiarowe, jednorodne pod względem wielkości ruchu, w obrębie których zlokalizowane są punkty pomiarowe (np. liczniki automatyczne). Granice odcinków pomiarowych lokalizowane są przede wszystkim:

• na skrzyżowaniach z drogami krajowymi i wojewódzkimi,
• na granicach miejscowości mających ponad 10 tysięcy mieszkańców,
• na skrzyżowaniach z ważnymi drogami lokalnymi,
• w miejscach, które ze względu na swoją specyfikę mają duży wpływ na ruch (np. duże obszary inwestycyjne, ośrodki rekreacyjne, zakłady przemysłowe, centra handlowe itp.).

Kiedy będzie prowadzony pomiar?

Podstawową informacją będzie Średni Dobowy Ruch Roczny. Ta liczba pokaże, ile średnio pojazdów i jakiego rodzaju porusza się w ciągu 24 godzin danym odcinkiem drogi. To jednak nie wszystko. Zmierzony będzie także:

• średni dobowy ruch w typowe dni robocze (wtorek, środa, czwartek),
• średni dobowy ruch letni (lipiec, sierpień),
• średni ruch dzienny (od 6:00 do 18:00),
• średni ruch wieczorny (od 18:00 do 22:00),
• średni ruch nocny (od 22:00 do 6:00).

Powyższe wielkości zostaną obliczone w różnych ujęciach, m.in. dla poszczególnych odcinków, klas technicznych dróg, województw, całego kraju.

Kategorie pojazdów, które będą zliczane podczas podstawowego pomiaru ruchu, to:

• samochody osobowe,
• motocykle i motorowery,
• lekkie samochody ciężarowe (dostawcze),
• mikrobusy,
• samochody ciężarowe bez przyczep,
• samochody ciężarowe z przyczepami lub naczepami,
• autobusy,
• ciągniki rolnicze,
• rowery, hulajnogi elektryczne i Urządzenia Transportu Osobistego.

W badaniu liczone będą także m.in. samochody elektryczne.

Pomiary automatyczne na drogach krajowych są realizowane przez cały rok na wybranych stanowiskach, natomiast pierwsze pomiary wideo rozpoczną się 23 stycznia 2025 r. Za ich przeprowadzenie będą odpowiadały podmioty wyłonione w przetargach przez każdy z 16 Oddziałów GDDKiA. Dla dróg krajowych przewidziano maksymalnie 9 dni pomiarowych, w których prowadzone będą pomiary wideo (24- lub 16-godzinne). Punkty, w których prowadzone będą pomiary wideo, zostaną dodatkowo oznaczone specjalnymi tabliczkami, wyjaśniono w komunikacie GDDKiA.

W przypadku dróg wojewódzkich pierwsze pomiary przewidziane są na marzec 2025 r., a liczba dni pomiarowych wynosi 5, 2 lub 1 – w zależności od wielkości natężenia ruchu i znaczenia danego odcinka w sieci.

Kiedy będą dostępne wyniki pomiaru?

Wyniki GPR 2025 GDDKiA udostępni publicznie. Pierwsza, wstępna publikacja pn. "Synteza wyników GPR 2025 na drogach krajowych" planowana jest w drugim kwartale 2026 roku, podobnie jak opracowanie wyników dla dróg wojewódzkich. Ostateczny dokument, opisujący szczegółowo wyniki pomiaru, pn. "Ruch Drogowy 2025" powinien być dostępny w drugiej połowie 2026 roku.

Historia pomiarów

Wyniki z GPR 2025 zostaną opublikowane w 2026 roku, czyli równo 100 lat od wykonania pierwszego, generalnego pomiaru ruchu drogowego na ówczesnej sieci dróg państwowych o nawierzchni twardej w Polsce. Wtedy badania rozpoczęły się na początku stycznia 1926 roku (2, 3 i 4 stycznia), następnie kontynuowano je co 26 dni, do końca roku. Pomiary wykonywali dróżnicy lub nadzorcy mostów. W specjalnie zaprojektowanych książeczkach ręcznie zaznaczali, ile pojazdów i jakiego rodzaju przejeżdżało przez dany punkt.

W pomiarze tym wyróżniano dwie podstawowe kategorie – konne i mechaniczne. Od roku 1926 pomiary wykonywano regularnie, w odstępach 4 lat. Po II wojnie światowej pomiary ruchu drogowego wznowiono w 1954 roku, a od 1965 roku realizowane są cyklicznie co 5 lat, zgodnie z metodyką wypracowaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych.

Po zmianie podziału administracyjnego kraju, od 2000 roku pomiar ruchu wykonuje się odrębnie w każdym województwie, na drogach krajowych i wojewódzkich, na podstawie zasad opracowanych przez GDDKiA.

Za prekursora pomiarów ruchu drogowego uznaje się Francję, która już w 1844 roku rozpoczęła pierwsze tego typy pomiary, a później powtarzała je co kilka lat. Pierwszą stosowaną jednostką pomiarową była liczba zaprzęgów konnych.

126 Vision, czyli nowy Maluch, wizualizacje: